Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocuklar arasında sıkça görülen bir durumdur. DEHB olan çocuklar yürütücü işlevlerde ciddi zorluklar yaşarlar. Bunlar; zaman yönetimi, çaba yönetimi, organizasyon, sıkılma duygusu ile baş etme ve dürtü kontrolü konularında zorluklardır. Yaşanılan yürütücü işlevlerdeki zorluklardan dolayı DEHB’li bir çocuğun odasının dağınık ve düzensiz olmasına neden olabilir. Ancak, uygun tasarım ve düzenlemeyle çocuğunuzun odası, onun ihtiyaçlarına uygun bir hale getirilebilir. İşte bu süreçte dikkat edebileceğiniz noktalar:
1. Duyusal Odaklı Tasarım
- Renk Seçimi: Renklerin üzerimizdeki etkileri konusunda çok fazla çalışma vardır. Pastel yeşil, mavi veya lavanta gibi yumuşak renkler, çocuğun odasını sakinleştirici bir hale getirebilir.
- Aydınlatma: Çocuğunuzun odasını gün ışığından maksimum faydalanabileceği şekilde düzenlemeniz (ders çalışma, uyanma gibi) bir çok konuda yardımcı olacaktır. Işık seçiminde yumuşak, sıcak, sarı ışık, odanın daha huzurlu bir atmosfer sunmasına yardımcı olabilir. Işığın şiddetininin ayarlanabilmesi için dimmer kullanımı, farklı zamanlarda aydınlatmanın ayarlanmasını sağlar.
Sakin renkler iyi olabilir.
2. Günlük Rutin ve Yapı
- Günlük Program: Çocuğun günlük rutinini beyaz tahtaya yazmak, ona gün boyunca ne yapması gerektiğini hatırlatır.
- Hafta Sonu Planlaması: Hafta sonları için ayrı bir plan oluşturmak, çocuğun hafta sonu aktivitelerini düzenlemesine yardımcı olabilir. Bunun için belki belki mantar pano kullanabilirsiniz.
3. Düzen ve Organizasyon
- Eşyaların Etiketlenmesi: Her şeyin yerinin belirlenmesi ve etiketlenmesi, çocuğun ihtiyacı olan şeyleri kolayca bulmasına yardımcı olabilir. Bu konuda sticker kullanılabilir.
- Oda Bölgeleri: Eğer çocuğunuzun odasının büyüklüğü izin verirse odasını fonksiyonel olarak ayırabilirsiniz. Çalışma, oyun ve yaratıcı projeler için ayrı bölgeler oluşturmak, odanın işlevselliğini artırabilir.
4. Çalışma Masasının Düzenlenmesi
- Ergonomi ve Düzen: Çalışma masasının düzenlenmesi, DEHB olan bir çocuğun öğrenme deneyimini büyük ölçüde etkileyebilir. Ergonomik Tasarım, çocuğun boyuna ve oturma pozisyonuna uygun olmalıdır. Masanın üzerinde gereksiz eşyalar bulunmamalı, dikkat dağıtıcı unsurlardan arındırılmalıdır. Gerekli Malzemeler kolay erişilebilir bir şekilde düzenlenmelidir, bunun için masa düzenleyicileri kullanılabilir. Kişisel Dokunuşlar, çalışma alanını daha cazip hale getirebilir.
- Motivasyon ve Aydınlatma: Çalışma alanının motivasyon ve aydınlatma yönünden de düzenlenmesi gerekmektedir. Zaman Yönetimi Araçları ve bir Motivasyon Panosu, çocuğun odaklanmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, mümkünse, çalışma masası Doğal Işık‘ın geldiği bir yere yerleştirilmelidir. Hem işlevsel hem de estetik bir çalışma alanı oluşturmak, çocuğun dikkatini toplamasına, organizasyon becerilerini geliştirmesine ve öğrenmeyi daha keyifli bir deneyim haline getirmesine yardımcı olabilir.
5. Çok Amaçlı Mobilya Kullanımı
- Saklama Alanı: Yatak altı gibi depolama alanları, çocuğun oyunlarını ve okul malzemelerini düzenli bir şekilde saklamasına yardımcı olabilir.
- Düzenleyiciler: Masa düzenleyicileri gibi araçlar, kırtasiye malzemelerinin düzenli olmasını sağlar. Bu konuda İKEA’da işlevsel olabilecek bir çok düzenleyici bulabilirsiniz. Oyuncaklar için oyuncak dolabı kullanabilirsiniz.
6. Rahat Okuma Alanı
- Okuma Köşesi: Yumuşak aydınlatma ve rahat oturma alanları ile donatılmış bir okuma köşesi, çocuğun kitap okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilir.
- Sallanan Puf: Bazı DEHB’si olan çocukların hareket ihtiyacı çok fazla oluyor. Sizlere kendimin de kullandığı puf önerim olacak. Bu ve buna benzer puflar iyi olabilir.
7. Başarıları Sergileme
- Ödüllerin Sergilenmesi: DEHB’li çocuğunuzun artmasını istediğiniz davranışlar için en önemli aracınız pozitif pekiştireçtir. Pozitif pekiştireçleri çok farklı anlarda ve şekillerde kullanabilirsiniz. Bu yüzden çocuğunuzun başarılarını ve ödüllerini sergilemek, özgüvenini artırabilir ve onu daha fazla başarıya teşvik edebilir.
Sonuç
DEHB olan bir çocuğunuzun odasının düzenlenmesi, onun daha rahat, odaklanmış ve mutlu olmasına yardımcı olabilir. Uygun renk seçimi, aydınlatma, mobilya düzeni ve günlük rutinler, çocuğun ihtiyaçlarına uygun bir yaşam alanı oluşturabilir. Hem ailelerin hem de çocukların bu süreçte aktif olarak yer alması, en iyi sonuçların elde edilmesine yardımcı olacaktır. Umarım bu yazı, çocuğunuzun odasını DEHB ihtiyaçlarına uygun hale getirmeniz için pratik ve etkili bir yol sunmuştur. Sizler de paylaşmak isterseniz çocuğunuz için düzenlediğiniz odasını paylaşabilir, diğer ailelere yardımcı olabilirsiniz.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile ilgili diğer yazılarım: